«Όταν πεθάνω θέλω να συζητούν για το έργο μου...»
Για μας, τους έφηβους της μεταπολίτευσης, ο Λευτέρης Βογιατζής που αποχαιρετούμε σήμερα από το θεατράκι της οδού Κυκλάδων έως την ταφή του στοΑ' Νεκροταφείο στις 5 το απόγευμα, ήταν ο δικός μας «Κάρολος Κουν».
Στην πραγματική ζωή δεν ισχύει το ουδείς αναντικατάστατος.
Όχι, στις σημερινές συνθήκες μπορούμε με ειλικρίνεια να πούμε, ότι μας λείπει ο Μάνος Χατζηδάκις, ο Κάρολος Κουν, ο Βασίλης Ραφαηλίδηςκαι τώρα θα μας λείψει αφάνταστα ο Λευτέρης Βογιατζής.Για μας, τους έφηβους της μεταπολίτευσης, ο Λευτέρης Βογιατζής που αποχαιρετούμε σήμερα από το θεατράκι της οδού Κυκλάδων έως την ταφή του στοΑ' Νεκροταφείο στις 5 το απόγευμα, ήταν ο δικός μας «Κάρολος Κουν».
Στην πραγματική ζωή δεν ισχύει το ουδείς αναντικατάστατος.
Tον θυμάμαι στα μέσα της δεκαετίας του 1970 να παίζει « Λυσιστράτη» μ' έναν ανδρικό θίασο, σκηνοθετημένο από τον Σπύρο Ευαγγελάτο και μετά «Βατράχους», πάλι υπό την μπαγκέτα του ίδιου, σκαρφαλωμένη στα ορεινά του αρχαίου Ωδείου της Πάτρας, μέρες εξετάσεων , βραδιές Ιουνίου, μαγικές, με τον ενθουσιασμό και την ορμητικότητα της ηλικίας αλλά και του καιρού του ίδιου.
Τον ξανασυναντάω φοιτήτρια πια, καλοκαίρι του 1980, στο δροσερό «Αλσος Παγκρατίου» με την υπόλοιπη τρελοπαρέα της «Ελεύθερης Σκηνής», να συμμετέχει στο ξαναζωντάνεμα της Επιθεώρησης, απολαυστικός κωμικός στο νούμερο «Mια απελπισία, μια συζήτηση» αλλά και στο τραγούδι του Κηλαϊδόνη «Vellow thlipsis", και το Μάρτιο του 1981 δίπλα στην Ελλη Λαμπέτη, στην τελευταία της παράσταση, τη «Σάρα», στο Super Star της Αγίου Μελετίου, σε μια συγκινητική ερμηνεία, σκηνοθετημένη από τον Παντελή Βούλγαρη.
Εκτοτε, ως σκιά του, παρακολουθώ αυτόν τον «σιωπηλό παράξενο καλλιτέχνη» από την «Σκηνή» του 1981, που ιδρύει μαζί με τους άλλους άξιους, τον Βασίλη Παπαβασιλείου, Αννα Κοκκίνου, Τάσο Μπαντή, Σμαράγδα Σμυρναίου, Δημήτρη Καταλειφό και Ράνια Οικονομίδου, έως το 1987 που η ομάδα διαλύεται και παίρνει ο καθένας δρόμους χωριστούς, αλλά και από το 1988 που ιδρύει μόνος του τη «Νέα Σκηνή» έως τον περσινό του «Αμφιτρύωνα» του Μολιέρου στην Επίδαυρο, που ξέραμε όλοι ότι παράλληλα, έδινε μάχη για τη ζωή του, μπαινοβγαίνοντας στο νοσοκομείο του Αργους.
Η τελευταία του παράσταση στο θεατράκι του Οδού Κυκλάδων ήταν το «Θερμοκήπιο» του Πίντερ(2011), έργο που ξαναδούλευε επί μήνες για να το παρουσιάσει και φέτος, αλλά τον πρόλαβαν τα άλλα...
Δεν ήταν δημοφιλής ο Λευτέρης Βογιατζής. Ούτε λαϊκός καλλιτέχνης με την έννοια του συρμού. Δεν κολάκευε ούτε το σινάφι του, ούτε το κοινό του (ακόμα και το παθιασμένο), ούτε τους ηθοποιούς που συνεργαζόταν.
Ηταν δύσκολος και εμμονικός. Εμμονικός με τον κόσμο του, έναν κόσμο που έπρεπε κι εσύ να ανακαλύψεις, αλλιώς σε πέταγε απ' έξω.
Επρεπε να ψάξεις κι εσύ για την πολύτιμη ύλη που κρύβεται εν σπέρματι στα μεγάλα κείμενα, τα κλασικά και τα σύγχρονα. Αυτόν τον κόσμο, τον θεατρικό, τον έφτιαχνε κάθε φορά εξ αρχής κι αυτή ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση αλλά και έκπληξη για μας, τους απλούς θεατές , που κάθε φορά αντικρίζαμε τον «μη λειτουργικό», ακατέργαστο χώρο της «Οδού Κυκλάδων» (μια παλιά αποθήκη με κολώνες που διασπούσαν τη σκηνή), να μεταμορφώνεται μαγικά.
Αυτό το ξαναγκρέμισμα κάθε σαιζόν της σκηνής, ήταν ουσιαστικά το πρώτο μάθημα. Ο Βογιατζής μας καθιστούσε απτό το γεγονός ότι το «πραγματικά μεγάλο» ανακαλύπτεται και υπάρχει όταν ξεφλουδίσεις τα πράγματα, όταν φτάσεις στην ουσία τους. Ο μινιμαλιστικός του χώρος λοιπόν, μπορούσε να πάρει τα χίλια πρόσωπα, αλλά κάτι τέτοιο ήθελε δουλειά, αυτοσυγκέντρωση, θυσία. Και από τον καλλιτέχνη και από τον θεατή.
Ο Βογιατζής ήταν αυστηρός, ένας ασκητής του θεάτρου , ένα πρόσωπο Καβαφικό που δεν σύρθηκε από τον λαϊκισμό της δεκαετίας του 1980, ούτε απέκτησε συνάφεια με το νεοπλουτισμό της δεκαετίας του 1990 έως τις παραμονές της κρίσης. Ο Βογιατζής διακονούσε το «λιτό θέατρο», τη «λιτή ζωή» με την πλούσια σκέψη, την αποδοχή της δημιουργικής «θλίψης» που δεν αποξενώνει τον άνθρωπο, αλλά τον κοινωνικοποιεί με όρους προσωπικής αξιοπρέπειας και ατομικής ευθύνης. Απόδειξη γι αυτά, αποτελεί το σύνολο της καλλιτεχνικής του εργασίας, αλλά και οι μαθητές του, που δεν «έπαιξαν» με την μεγαλομανία των τηλεοπτικών εμφανίσεων και των lifestyle περιοδικών και αντέχουν ακόμα πάνω στο σκληρό θεατρικό σανίδι.
Για τον Λευτέρη Βογιατζή ίσχυαν πάντα όσα έγραψε ο μεγάλος Αλεξανδρινός:
«Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον όσο μπορείς:
μην την εξευτελίζεις μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες...πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ' εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών την καθημερινή ανοησία,
ως που να γίνει μια ξένη, φορτική...»
ΟΛΓΑ ΜΟΣΧΟΧΩΡΙΤΟΥ
πηγη:iskra.gr
